Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Enflasyon ile mücadelemiz de başarılı bir şekilde, aralık ayından itibaren baz etkisiyle de olsa beklentilerin kırılacağı yönde gideceğini ve attığımız adımların semeresini çok yakın bir zamanda göreceğiz” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Bakanlığının 2023 bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde milletvekillerinin sorularını yanıtladı. “Yurt dışına para dilenmeye gidiyorlar” sözüne ait konuşan Bakan Nebati, “Biz dilenci olmadık, olmayacağız. Elimizi açmayacağız. Dönemin koşullarına uygun bir şekilde işimizi yapıyoruz. Yapmayın şunu” dedi.
“Ülkemizin konu ile ilgili ilave olumlu adımlar attığı FATF tarafından açıkça kabul edilmiştir”
Türkiye’nin gri listeye neden girdiğini anlatan Bakan Nebati, “Ülkemizin gri liste sürecinin varlık barışı düzenlemeleri ile herhangi bir bağlantısı bulunmamaktadır. Varlık barışı düzenlemeleri, kara paranın aklanmasının önlenmesine yönelik Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından takip edilmekte ve dört temel ilke tarafından sıkıca takip edilmektedir. Bu bağlamda 9 Eylül’de FATF ile yapılan görüşmelerde ülkemizdeki varlık barışı uygulaması hakkın bir soru yöneltilmiştir. Buna yönelik olarak varlık barışı uygulamasının FATF tarafından belirlenen dört temel prensibe uygun olduğu açıkça söz edilmiş ve kelam konusu rapor FATF Genel Kurulunca da kabul edilmiştir. Günümüze dek yürürlüğe konulan varlık barışı düzenlemeleri bağlamında kara paranın aklanmasına yönelik FATF tarafından ülkemize yönelik rastgele bir tenkit de yöneltilmemiştir. Ayrıyeten ülkemize yurt dışından gelen transferler, varlık barışı kapsamında olsun ya da olmasın ilgili mevzuatı kapsamında MASAK tarafından incelemeye ve araştırmaya tabi tutulmaktadır. Bunun yanı sıra FATF sürecinde atılması gereken adımlar kararlılıkla atılmaktadır. Ülkemizin FATF dördüncü tıp karşılıklı kıymetlendirme raporu Ekim 2019’da kabul edilmiş olup alınan raporda ülkemiz 12 tavsiye bağlamında kısmen uyumlu-uyumsuz seviyesindeyken atılan adımlar sonucunda günümüzde bu rakam 6’ya indirilmiştir. FATF tarafından Ekim’de yayınlanan basın bildirisinde ülkemizin mevzu ile ilgili ek olumlu adımlar attığı FATF tarafından açıkça kabul edilmiştir. Bakanlığımızca FATF tavsiyelerinin yerine getirilmesi ve gri liste sürecinin sonlandırılması için gerekli tüm adımlar kararlılıkla atılmaktadır” diye konuştu.
“Varlık barışı uygulaması ile yurt içinden toplam 4,7 milyar lira varlık beyan edilmiş, yurt dışından 12,3 milyar lira varlık ülkemize getirilmiştir”
Varlık barışı uygulamalarında bu yıl Türkiye’ye gelen döviz tutarlarının karşılığının 25,5 milyar lira olduğu bilgisini veren Nebati, “Bu yılın ortalama dolar kuru ile 1,57 milyar dolardır. En son temmuzda yürürlüğe giren varlık barışı uygulaması ile yurt içinden toplam 4,7 milyar lira varlık beyan edilmiş, yurt dışından 12,3 milyar lira -ortalama dolar kuru ile 760 milyon dolar- varlık ülkemize getirilmiştir” ifadelerini kullandı.
“KKM uygulamasının bakanlığımıza maliyeti 91,6 milyar lira”
Kur Korumalı Mevduat’ın (KKM) hem makro ekonomik büyüklüklere hem de finansal istikrara katkısının inkar edilmeyeceğini savunan Nebati, “KKM’nin maliyeti genel makro ekonomik göstergelere olan pozitif katkısı ile değerlendirildiğinde oldukça sınırlıdır. KKM uygulamasının bakanlığımıza maliyeti 91,6 milyar lira. (KKM’de) Bizim baktığımız şey: Toplam yarar ile toplam maliyet ortasındaki fark. Toplam yarar toplam maliyetin çok çok çok üstünde. Şu an KKM hesabımız yatay düzeye dönüşmüş durumda. Buradaki gayemiz milletçe ortak menfaat” dedi.
Nebati, milletvekillerinden vergilerin ve vergi yükünün yüksekliğine ilişkin gelen eleştirilere, “Şu anda Avrupa ve OECD ülkeleri içinde en düşük vergileri kullanıyoruz. Dolaylı vergilerde de o denli. Vergi dilimleri ile ilgili yüzde 129 tekrar değerleme var. Vergi dilimleri tabiatıyla düzenlenmiş olacak. Elbette bu yılın sonlarına hakikat bir sorun yaşandı zira enflasyon yüksekti. Enflasyon ile çabamız de başarılı bir biçimde, aralık ayından itibaren baz tesiriyle de olsa beklentilerin kırılacağı istikamette gideceğini ve attığımız adımların semeresini çok yakın bir vakitte göreceğiz” diye cevap verdi.
“Borsa İstanbul’da manipülatif işlemlerim yapıldığı andan itibaren devreye girdik”
Borsa İstanbul’un kayıp yaşaması üzerine Sermayeyi Piyasası Heyetinin (SPK) hangi adımları atıp atmadığının sorulması üzerine Bakan Nebati, şunları kaydetti:
“Herhangi bir hazine ve maliye bakanının kendi para ünitesi cinsinden yatırım araçlarının kıymet kazanmasından memnuniyet duyması pek doğaldır. Benim de hazine ve maliye bakanı olarak lira cinsi yatırım araçlarının gelişmesine ve paha kazanmasına seviniyor olmam pek doğaldır. O periyotta de birçok yabancı ve yerli kuruluş tarafından değerlemeler açısından ucuz olarak görülen borsaya profesyonelinden bireyseline kadar tüm yatırımcıların ilgi gösterdiğini gördük. Biz de rastgele bir kestirim ve yönlendirme yapmadan, yalnız ve sırf yatırımcının ilgisine şahit olmanın sevincinin yaşadık. Bizim borsaya karşı temel bakış açımız buydu. Başka taraftan maalesef birebir devirde spot ve vadeli piyasalar ortasındaki fiyat bağını kullanarak manipülatif süreçler yapan bir küme piyasada bir-iki günde süreç ölçülerini çok artırmıştır. Biz aslında durumların artışından itibaren devreye girdik. Piyasaları sakinleştirmek için şahsen bakanlığımız uyumunda yapılan çalışmalarla piyasalarda bu süreçlerin en az hatta sıfır hasarla atlatılmasını sağladık. Rastgele bir kişi ‘ben zarar gördüm’ diyemez. Bu olayı çözümleme formumuz ve süratimiz piyasa paydaşları tarafından takdir edilmiştir. Daldaki aracı kurumlarımız ve piyasa altyapı kuruluşlarımız bizlere teşekkür etmişlerdir. Hususa ait olarak SPK, piyasa dolandırıcılığı kabahati kapsamında 10 kişi hakkında Cumhuriyet Savcılığına cürüm duyurusunda bulunmuş, gözaltına alınan 8 şüpheliden 5’i de tutuklanmış durumdadır. Adli süreç devam ediyor. Diğer konular zaten yargıya intikal etmiş olup süreç yargı aşamasındadır.”
“Türkiye’de, o akşam hiçbir kurum tarafından hiçbir müdahalede olunmadan Cumhurbaşkanımızın manifestosu Türkiye Ekonomi Modeli’nin gücü kendisini gösterdi”
Bakan Nebati, şöyle devam etti:
“Gözlerimdeki ışıltı çok güçlüymüş. Bugün 15 tane milletvekilimiz bundan bahsetti. Şundan kaynaklanıyor aslında: Türkiye ekonomisine ve Türk toplumuna güveniyorum. 85 milyon insan, bu işin üstesinden her işin üstesinden geldiği gibi geldiğini kanıtlıyor şu an. Geçen yılın havasını lütfen hatırlayın. Geçen yıl 2 Aralık’ta -doğum günümde- bakan olarak atandım. Bakan olduğumdaki havam şuydu: Muhalefet, ‘Tamam, oldu, oluyor, bitti’ havasında. Bizler de attığımız adımlarla Türkiye iktisadını ne kadar kısa bir mühlet içerisinde toparlayabileceğimizin hesap kitabını yaptık. Yirmi günde 3,5 kilo verdim. 7 gün 24 saat çalıştım. Sav ediyorum Türkiye’nin en güvenilir insanı olan Cumhurbaşkanımız -20 yıldır bu ülkeyi yönetiyor- çıkıp manifestoyu açıkladığında çok hızlı bir şekilde etki gösterdi. Türkiye’de o gün, o akşam hiçbir kurum tarafından hiçbir müdahalede olunmadan Cumhurbaşkanımızın manifestosu Türkiye İktisat Modeli’nin gücü kendisini gösterdi. Aralık ayından itibaren enflasyonun baz tesiriyle de olsa düşeceğini söz etmemizdeki kararlılığımız şundan kaynaklanıyor: Ortada birkaç kez güncelleme yapıyoruz. Ortada birkaç güncelleme yapmazsanız, sarfiyat bir yere toslarsınız. Sorunlar varsa sorunların üstesinden gelebilmek için attığınız adımların hangi alanda nasıl olması gerektiğine ait yeni siyasetler oluşturmanız gerekiyor. Paradigma değişikliği yapmadan yeni enstrümanları koymanız gerekiyor.”
“Psikolojik üstünlük bizde, saha bizden yana”
AK Parti’nin olduğu yerde manipülasyonun olmayacağını öne süren Bakan Nebati, “Asık hız şunun belirtisidir: Müesses nizamın ceberut devlet bakışını ortaya koymaktır. Biz, yirmi yıldır efendi olmaya değil hizmet etmeye geldiğimiz için hızımızı, yüzümüzü de içselleştiriyoruz, güler yüzlü hale getiriyoruz. Toplumla ontolojik uyumsuzluğun giderilmesi noktasında birlikte çalışmakta yarar var. AK Parti milletvekillerine çok açık bir şey söyleyeyim -kızmayın lütfen-: Rahat olun, ruhsal üstünlük bizde. Saha bizden yana. İşleri toparladık. Sizi seçime kadar çok âlâ bir düzeyde götüreceğiz” diye konuştu.
TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde, daha sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı ile bağlı ve ilgili kurumlarının 2023 yılı bütçeleri kabul edildi. – ANKARA
